Maatschappelijke positionering

Voor Nederland is de complementaire en integrale seksuologische hulpverlening en zorg een betrekkelijk recent fenomeen. In andere Europese landen was men al langere tijd bekend met complementaire en integrale vormen van seksuologische hulpverlening en zorg. Zoals in Denemarken op het gebied van holistische geneeskunde en seksuologische behandeling, zoals in Engeland op het gebied van seksuele surrogaat partner therapie en ook in Duitsland en Zwitserland op het gebied van tantra therapie en sekseducatie door middel van seksuologisch lichaamswerk.

Eind jaren tachtig waren er enkele pioniers op dit gebied in Nederland. Met name Willem de Ridder (VPRO (radio)journalist, auteur, activist, kunstenaar), Cora Emens (destijds de levenspartner van Willem de Ridder, lerares gezondheidskunde, nu seks-coach, seks-educator en sekstainer, programmamaker voor radio en TV) en Xaviera Hollander ("Happy Hooker", auteur, sekstainer, coach, theater- en filmproducent en activist, later ook in de VS bekend als lecturer experimentele seksuologie).

N.B. Voor een prachtige lezing over integrale en transpersoonlijke seksualiteit bekijk de voordracht en videofilm van Willem de Ridder: Wet Dream Again, in Paradiso, Amsterdam op www.willemderidder.com.

De pioniers Willem de Ridder en Cora Emens baseerden hun ideeën op het werk van de bekende Amerikaanse pioniers en seksuologen Dr. Betty Dodson, Dr. Annie Sprinkle en Prof. Dr. Joseph Kramer.

Geinspireerd door Willem de Ridder startte Bea Oving (lichaamsgericht coach) eind tachtiger jaren samen met Leo Zandvliet (cognitief coach) een Reichiaanse seksacademie in Amsterdam (De academie werd de Wilhelm Reich Academie genoemd). Deze academie heeft maar kort bestaan.

Cora Emens en Willem de Ridder richtten de NASA (New Ancient Sex Academy) op. Deze organisatie bestaat nu nog. Later bouwde Emens voort aan de NASA samen met haar huidige levenspartner Shai Shahar (bekende gigolo, zanger, sekstainer, seks-coach). Zij doorbraken in de jaren tachtig en negentig seksuele taboes door publieksvriendelijke sekseducatie aan te bieden, mensen alternatief seksuologisch te behandelen en seksueel in te wijden. Daarnaast zijn zij uitgelezen sekstainers (= seks entertainers)[1].

In 2007 presenteerden Cora Emens samen met seks-coach Prasand Baidjnath Misier, MSc. het TV-programma "Beter in Bed" bij RTL 5. Dit programma was een kopie van de Engelse versie van de "Sex-Inspectors"  dat in Engeland een groot succes was. In Nederland sloeg het programma minder aan. Nederlandse kandidaten die aan het programma hadden meegewerkt kregen na uitzending nogal eens problemen met hun directe omgeving. Het programma droeg er wel toe bij dat de term seks-coach, die Cora Emens als eerste in Nederland introduceerde, nu ook in Nederland voor het grote publiek bekend is geworden. Het woord seks-coach is afkomstig van Amerikaanse seksuologe Dr. Patty Briton.

Begin 2004 richtten Drs. A. Tinbergen (gezondheidspsycholoog en seksuoloog) en Dr. Tara Long (= pseudoniem) (cognitief neuropsycholoog, integraal/transpersoonlijk psycholoog en klinisch seksuoloog) een intervisiegroep op die bijdroeg aan de professionele ontwikkeling van het domein van de complementaire seksuologische hulpverlening en zorg.
Deze groep kreeg als werknaam: "Leiderschap in Liefde en Seksualiteit".

Uiteindelijk bestond de intervisiegroep uit zo'n twintig leden, die op regelmatige basis bij elkaar kwamen. Zij bespraken en beleefden thema's uit de praktijk van het seksuologische vakdomein en ondersteunden elkaar. Ook ontstonden vanuit deze groep nieuwe contacten en samenwerkingsverbanden tussen de diverse personen en praktijken. In de groep zaten verschillende soorten deelnemers: tantra coaches, love-life coaches, intimiteitscoaches, seks-coaches, surrogaatpartners, seks-inwijders, een posturalintegration therapeut, een psycholoog, een andragoog, een filosoof, een gezondheidspsycholoog, een neuro- en cognitief psycholoog, een arts-acupuncturist, twee seksuologen en een psychiater. De groep was een bijzonder kleurrijk en levendig gezelschap. De gemeenschappelijke deler van dit gezelschap was, dat allen kennis hadden van, of in hun sessies gebruik maakten van intiem en of seksuologisch getint lichaamswerk met cliënten. Iets dat in de reguliere seksuologische setting vanzelfsprekend ongeoorloofd is.

Vanuit deze intervisiegroep ontstond de idee een beroepsgroep op te richten, waarin de verschillende seksuologische en intieme lichaamswerkers (hands-on) practitioners en seksuele dienstverleners zich zouden verenigen, teneinde de behandelingen voor cliënten optimaal, professioneel en betaalbaar te maken. Al snel bleek, dat toch maar een klein en select groepje uit bovengenoemde intervisiegroep er iets voor voelde om zich te verenigen in een beroepsgroep. Echter op 1 oktober 2007 werd de oprichting van de NOVIS (de Nederlandse Orde van Intimiteits en Seks-coaches) toch een feit. Inmiddels is dit de Nederlandse Orde van Intimiteitscoaches en Surrogaatpartners geworden. Door essentiële verschillen in de professionele visie ten aanzien van vakethiek, vereiste competentie (minder belang willen hechten aan een geaccrediteerde en of gecertificeerde achtergrond) en de toekomstige ontwikkeling van het vakgebied, hebben een aantal initiële leden en oprichters de NOVIS inmiddels alweer verlaten. Toch is de NOVIS een dapper eerste initiatief geweest.

Naar aanleiding van al deze beroepsmatige bewegingen en initiatieven in het seksuologisch vakgebied zijn er onlangs wederom discussies gevoerd bij de NVVS (Nederlandse Vereniging voor Seksuologie). Intieme en of seksuele (fysieke) aanraking van cliënten blijft een hekel thema binnen deze beroepsvereniging. Al in de jaren negentig probeerde abortusarts en seksuoloog Woet L. Gianotten dit thema binnen de NVVS bespreekbaar te maken. Hij publiceerde in 1996 in het tijdschrift voor Seksuologie het artikel: "Seksueel lichaamswerk als toevoeging bij sekstherapie?" (Een PDF kopie van dit artikel is te vinden op deze site onder het kopje: publicaties)

Een interessant historisch feit is dat de grondleggers van de moderne seksuologie Masters en Johnson (VS), al in 1958 het concept van de surrogaat partner ontwikkelden. Ook experimenteerden zij met vrouwelijke surrogaat partners in hun sekstherapieën. Toen zij daarover in 1970 publiceerden, leidde hun publicatie tot hevige discussies onder Amerikaanse seksuologen.

Na 1970 zijn M&J gestopt met het aanbieden van surrogaat partner trajecten. Er werd bij een aantal surrogaat partners rolverwarring geconstateerd. Zij hadden in zo'n geval de rol van psuedo-therapeut aangenomen.
Echter het concreet toepassen van surrogaat partnertrajecten was in die tijd in een aantal instellingen in de Verenigde Staten al een geaccepteerd fenomeen geworden en dat is tot op heden nog steeds zo.

Tegenwoordig wordt echter bij seksueel surrogaat partnerschap juist benadrukt dat ook de surrogaat partner functioneert als co-counseller en hands-on/body-on practitioner binnen de therapeutische driehoek, waarvan de supervisor en cliënt tevens deel uitmaken.

Een internationale autoriteit op het gebied van seksuele surrogaat partner therapie, David Brown (UK) genaamd, schrijft in zijn boek over surrogaat partnerschap het volgende: "Surrogate partners function as educators, counsellors and co-therapists." [Brown, D, (2008), Sexual Surrogate Partner Therapy, Bedfordshire, JNB Publishing limited.

In de dagelijkse Nederlandse praktijk is het zo, dat een bescheiden aantal seksuologen/psychologen hun cliënten al voor complementaire behandeltrajecten doorverwijzen. De vraag rijst waarom in een liberaal en democratisch land als Nederland complementaire en integrale seksuologische hulpverlening en zorg nog niet een geaccepteerd, geprofessionaliseerd en geïntegreerd verschijnsel is? In andere (vaak conservatievere) landen is deze vorm van therapie en hulpverlening allang een feit. In de VS werken al meer dan 40 jaar geaccrediteerde seksuologische lichaamswerkers. In Israël werken psychiaters en therapeutisch getrainde surrogaatpartners samen om gewonde en invalide veteranen door middel van surrogaat partnerschap en seks hun posttraumatische oorlogsstress te laten verminderen en met verbluffend resultaat. Zie hiervoor het wetenschappelijk gefundeerd werk van Dr. Ronit Aloni met oorlogsveteranen in Israël. Ook in Groot-Brittannië werken getrainde surrogaat partners hands- en body- on [2] met hun cliënten onder de supervisie van seksuologen en psychologen.

De Connection als organisatie heeft onder andere als maatschappelijke ambitie de publieke kennis omtrent dit onderwerp te vergroten en daarnaast te werken aan het homogeen opleiden van sekszorgverleners, surrogaat partners en hun procesbegeleiders.

[1] "Sekstainment (= seks entertainment) en sekstainers (= seks entertainers) " zijn termen bedacht en geïntroduceerd door Dr. T. Long, 2006.
[2] Hands-on en body on werk verwijst naar de bewust intieme en fysieke seksuele relatie die seksuologische lichaamswerkers met hun cliënten en studenten kunnen hebben gedurende de duur van de professionele relatie. Bij hands-on contact wordt het (intiem/genitaal/vaginaal/anaal) aanraken en masseren door de handen bedoeld. Bij body-on contact wordt het aanraken van en met het hele lichaam bedoeld en tevens het genitaal en coïtaal contact dat plaats kan hebben tussen de seksuologische lichaamswerker en zijn cliënt/student.